Bij Kijkduin WO II-post Duitsers nagebouwd

12-08-2024

Langs de kust bij Kijkduin is dankzij de vondst van tientallen zwart-witfoto’s een observatiepunt voor vliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog nagebouwd. Het gaat om een unieke operatie, waarbij een al even unieke archeologisch vondst werd gedaan: in de grond onder de duinen bleek een onderdeel van de oorspronkelijke ’Flugzeugwache’ te liggen. De nagebouwde post is vanaf september open voor publiek.

Lang was er niets bekend over het observatiepunt, waarmee de Duitsers vanaf eind 1940 24 uur per dag het luchtruim afspeurden op zoek naar vijandige vliegtuigen. Totdat vrijwilligers van het Atlantikwall Museum (AWM) Den Haag enkele jaren geleden tijdens de grootscheepse restauratie van het bunkercomplex Widerstandsnest 67 met lange stalen stokken op nóg een ondergrondse gang stuitten en – gelegen onder het zand – een tot dan toe onbekende achtkantige bunker ontdekten. Hier, op een steenworp afstand van het Atlantic Hotel, bleek een ’Flugwache’, ook wel Fluwa, te hebben gestaan, die destijds werd bemand door ’zeven tot elf speciaal getrainde personen en een commandant’.

„Vanuit dit deel van de Atlantikwall hielden de Duitsers via een glazen dak vliegtuigen in de gaten die onder de radar vlogen. Het was een belangrijke schakel in de verdediging omdat het menselijk oog, zeker in die tijd, meer zag dan de elektronica”, vertelt Jeroen Trimbos, AWM-voorzitter en mede-initiatiefnemer van de nagebouwde uitkijkpost.

In eerste instantie metselden de Duitsers een vrij opvallende koepelvormige constructie, maar na twee jaar kwam er een andere versie, zo blijkt uit onderzoek van onder anderen Fluwa-deskundige Peter Pronk. „In 1942 deden de Canadezen en geallieerden in Dieppe in Frankrijk een schijnaanval om te kijken hoe de Duitsers zouden reageren”, vertelt Pronk. „De Flugwachen die ze langs de kust tegenkwamen werden gebombardeerd, wat een reden was om in de bestaande post een kleinere betonnen versie te bouwen die veiliger was. Voor de Duitsers was deze uitkijkpost van belang, zeker tegen het einde van de oorlog toen ze vooral met Rusland bezig waren en geen luchtoverwicht meer hadden, maar er wel tal van geallieerde vliegtuigen over Nederland richting Duitsland vlogen.”

De resten van het stukje (onbekende) oorlogsgeschiedenis bleven al die tijd op de locatie bij het Natura 2000-gebied verstopt. Totdat er enkele jaren geleden op een wereldwijde online handelsplaats oude foto’s opdoken van het bunkercomplex in aanbouw. Vrijwilligers van het Atlantikwall Museum waren naar eigen zeggen ’euforisch’ toen ze de beelden onder ogen kregen, die tussen kerst 1940 en het voorjaar van ’41 door een onbekende Duitse soldaat werden gemaakt. „Samen met de handgeschreven teksten op de achterkant en andere geschreven bronnen hebben ze ons een goed beeld gegeven van de situatie ter plekke”, vertelt Trimbos.

Maar tijdens de bouw van de replica was er nóg een moment van euforie, toen er tijdens graafwerkzaamheden een spinvormige roestige constructie naar boven werd gehaald. „Het bleek te gaan om de bovenkant van de kap, die op de eerste versie van de oorspronkelijke Flugwache zat. Dit hadden we totaal niet verwacht.” Het Atlantikwall Museum is van plan de bijzondere opgraving tentoon te stellen in het naastgelegen opgeknapte bunkercomplex.

Widerstandsnest
Net als de restauratie van het Widerstandsnest is de bouw van de observatiepost, waar de gemeente en provincie financieel aan hebben bijgedragen, recent afgerond. Het detonerende asfalt rondom het uitkijkpunt is inmiddels verdwenen en heeft plaatsgemaakt voor natuur, waar zich – zo bleek tijdens een bezoek aan de Flugwache 2.0 – in elk geval al konijnen en vossen ophouden.

Bron: Telegraaf, 7 augustus 2024

Het bunkercomplex Widerstandsnest 67 HL is voor bezoekers toegankelijk onder begeleiding van een gids van Stichting Atlantikwall Museum Den Haag. Wandel door 130 meter tunnel, bezoek 6 bunkers en bekijk de reconstructie van een loopgraaf. Bekijk de open dagen.