Kaliber

De fotografieliefhebberij van de soldaten resulteert in veel kiekjes van zichzelf en hun kameraden in combinatie met typisch Hollandse landschappen, gebouwen of bezienswaardigheden. Zo stuiten enkele militairen tijdens een wandeling over de vestingwallen van Hellevoetsluis op een groot kanon. Het is een verouderd exemplaar van een in onbruik geraakte Nederlandse kustbatterij uit de 19e eeuw, die vijandelijke schepen bestookte die vanuit de Noordzee het Haringvliet opstoomden. In het eerste oorlogsjaar staan de zes stukken 24 Lang 25 er nog. Deze aanduiding betekent dat de granaten een doorsnee hebben van 24 cm (kaliber) en de looplengte van het kanon 6 meter bedraagt (24×25).

Het is in 1878 op de markt gebracht door de Duitse fabrikant Krupp en de moderne opvolger van de kanonnen 24 IJ uit 1870 van de fabrikant Finsprong uit Zweden. Die komen uiterlijk sterk overeen met de kanonnen van Krupp en zijn eveneens geschikt voor granaten van hetzelfde kaliber. De IJ staat voor gietijzer, en dat is dan ook een van de grote verschillen met Krupp, dat voor zijn kanon staal gebruikte. Staal is ijzer met een kleine toevoeging van koolstof waardoor een legering ontstaat van hogere kwaliteit. Het bereik van het Krupp-kanon was met zes kilometer dubbel zo ver en dankzij de hogere aanvangssnelheid van het projectiel kon dikker pantser worden doorboord. Het leeftijdsverschil van acht jaar tussen de kanonnen weerspiegelt een ontwikkeling die de redactie van het krijgswetenschappelijke tijdschrift ‘De Militaire Spectator’ in 1877 omschreef als: “Bij de reuzenschreden die destijds op het gebied van artillerie en scheepsbouw werden gedaan en bij den strijd, ontstaan tusschen kanonnen en pantseringen, bleek evenwel, na een tijdsverloop van eenige jaren, dat in den toestand een zeer groote verandering was gekomen.”

Hoewel de kanonnen van Finsprong nog maar een paar jaar onderdeel vormden van het wapenarsenaal van het Nederlandse leger, vormden deze ontwikkelingen aanleiding voor het Ministerie van Oorlog de kanonnen van Krupp te bestellen, nadat de eerste testen op het proefveld in Visbeck goed waren verlopen. Het gewicht bedraagt zo’n 23 ton, inclusief sluitstuk, affuit en raam. Ze werden in de vesting geplaatst op cementen beddingen om verzakkingen te voorkomen. Bij aanvang van de Tweede Wereldoorlog waren ze inmiddels sterk gedateerd, maar de indrukwekkende geschutsloop was voor de soldaten aanleiding om een grappige foto te maken ter herinnering aan hun verblijf in dit stadje. Op de achtergrond zijn de huizen zichtbaar die enkele jaren later zouden worden gesloopt voor het verkrijgen van vrij schootsveld voor hun eigen geschut. Het kanon staat er dan al niet meer. Staal was schaars en in het begin van de oorlog verdwijnt het in de hoogovens om te worden omgesmolten voor de Duitse oorlogsindustrie.

Bron: bezettinginbeeld.nl